KORONA VİRÜS SALGINI DÖNEMİNDE İŞTEN ÇIKARMA YASAKLARI
Tüm dünyayı etkisi altına alan kovit-19 korona virüs salgını ülkemizde de en başta sağlık olmak üzere, ekonomi, eğitim, turizm, hizmet sektörleri ve yargı olmak üzere tüm sektörlerde tahrip edici etkilerini göstermektedir. Ülkemizde ilk korona teşhisinin konulduğu 11 Mart 2020 gününden bu güne kadar korona virüs teşhisi konulan kişi sayısı 30 bin kişiyi, korona virüs sebebiyle vefat eden kişi sayısı ise 7.500’ü bulmuştur (ölenlerin hepsine Allah’tan rahmet, acılı ailelerine sabırlar diliyoruz, korona virüs tedavisi görenlere de Allah’tan acil şifalar diliyoruz). Şüphesiz dünyanın bir çok ülkesinde bu tablo ülkemizden daha vahim durumdadır. Korona virüs salgınından en çok etkilenen kesim salgın nedeniyle işsiz kalan işçilerdir. Salgın nedeniyle ya işyerini kapatan ya da küçülmeye giden işletmeler işçi çıkarmak durumunda kalmıştır. Kitlesel işten çıkarmaların önüne geçmek için tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hükümet yetkilileri tedbirler almış, kısa çalışma ödeneği uygulamasını başlatmış ve işten çıkarma yasakları getirmiştir.
İşten çıkarma yasağının kapsamı nedir sorusunun cevabını doğrudan 4857 Sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10.maddesinden alalım: “(EKLENMİŞ MADDE RGT: 17.04.2020 RG NO: 31102 KANUN NO: 7244/9) Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler (EKLENMİŞ İBARE RGT: 28.07.2020 RG NO: 31199 KANUN NO: 7252/5), belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.
Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri (DEĞİŞİK İBARE RGT: 28.07.2020 RG NO: 31199 KANUN NO: 7252/5) her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.”
Yukarda değindiğimiz işten çıkarma yasağı süresi 04 Eylül 2020 tarihli 2930 sayılı “Cumhurbaşkanı Kararı” ile 17 Kasım 2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Yani 17 Kasım 2020 tarihine kadar işverenler kanunda (GEÇİCİ 10.Maddede) sayılı istisnalar haricinde bir sebeple, özellikle de kapasite düşmesi, iş azalması, borçları ödeyememek gibi ekonomik sorunları bahane ederek işçilerini işten çıkartamayacak ancak ücretsiz izne ayırabilecektir. Ücretsiz izne ayırdığı işçisini İş-Kur’a bildirecek, o işçinin İş-Kur’dan kısa çalışma ödeneği/aylığı almasını sağlayacaktır.
21.09.2020/İstanbul
Av.Kemal YÜCEL
avkyucel@gmail.com
Teşekkürederiz...
